Τοκετός είναι η διαδικασία κατά την οποία το έμβρυο, ο πλακούντας και οι υμένες διέρχονται διαμέσου του πυελογεννητικού σωλήνα. Ο φυσιολογικός τοκετός μπορεί να ξεκινήσει μετά την 37η εβδομάδα. Ο τοκετός προ της 37ης εβδομάδας είναι πρόωρος τοκετός.
Εβδομάδες ή ημέρες πριν από τον τοκετό μπορεί να παρατηρήσετε διάφορες αλλαγές στο σώμα που σας ετοιμάζουν σωματικά αλλά και ψυχολογικά για τον επερχόμενο τοκετό.
1. Εμπέδωση
Καθώς μαλακώνει το κατώτερο μέρος της μήτρας σας, το κεφάλι του μωρού έρχεται χαμηλότερα στη λεκάνη και αυτό περιγράφεται ως εμπέδωση της κεφαλής.
2. Πίεση στην πύελο
Μετά την εμπέδωση της κεφαλής του εμβρύου στη πύελο μπορεί να νοιώσετε κάποια δυσφορία και χαμηλή οσφυαλγία. Επίσης θα υπάρχει εντονότερο το αίσθημα της ούρησης, λόγω της μεγαλύτερης πίεσης που ασκεί το έμβρυο στην ουροδόχο κύστη και ίσως νοιώσετε πόνο στο ηβικό οστό και στη σπονδυλική στήλη, λόγω της χαλάρωσης των αρθρώσεων.
3. Κολπικές εκκρίσεις
Καθώς ο τράχηλος μαλακώνει πολλές γυναίκες εμφανίζουν αυξημένες κολπικές εκκρίσεις που συνήθως έχουν υπόλευκο χρώμα .
4. Συσπάσεις Braxton – Hicks
Οι συσπάσεις Braxton – Hicks δεν είναι πραγματικές ωδίνες αλλά «προπαρασκευαστικές ωδίνες» που προκαλούν διάταση στο κατώτερος μέρος της μήτρας και βοηθούν τον τράχηλο να μαλακώσει και λεπτύνει. Καθώς πλησιάζει ο τοκετός , αυτές οι συσπάσεις μπορεί να γίνουν πιο έντονες ενώ υποχωρούν όταν ξαπλώσετε ή αλλάξετε θέση.
5. Διάρροια και ναυτία
Οι προσταγλανδίνες είναι χημικές ουσίες που παράγονται στον οργανισμό την περίοδο πριν από τον τοκετό και μπορεί να οδηγήσουν σε συχνές κενώσεις, αίσθημα ναυτίας, έμετο και δυσπεψία.
Η πιο συχνή ένδειξη τοκετού είναι η έναρξη ρυθμικών συσπάσεων, που προκαλούν διαστολή του τραχήλου ωστόσο όμως υπάρχουν και άλλα συμπτώματα που σηματοδοτούν την έναρξη του τοκετού.
Βλεννοαιματηρή έκκριση: Καθώς μαλακώνει ο τράχηλος της μήτρας, βραχύνεται (κονταίνει) αρχίζει να διαστέλλεται. Αυτό προκαλεί την αποβολή μια βλεννώδης ουσίας που σφράγιζε τον τράχηλο καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συνήθως πρόκειται για κόκκινη ή καφεοειδή βλέννα.
Ρήξη εμβρυϊκών υμένων: Ο αμνιακός σάκος με το υγρό που περιβάλλει το έμβρυο κάποια στιγμή ΄΄σπάει΄΄. Από εκεί προέρχεται και η φράση “σπανέ τα νερά”. Ωστόσο αυτό μπορεί να συμβεί και προτού αρχίσουν οι συσπάσεις της μήτρας. Το αμνιακό υγρό συνήθως είναι άοσμο και διαυγές. Όταν «σπάσουν τα νερά» καλό είναι να ενημερώσετε τον ιατρό σας η την μαία σας και εκείνοι θα σας καθοδηγήσουν. Πάνω από όλα όχι άγχος. Έχετε χρόνο!
Ρυθμικές συσπάσεις: Οι πραγματικές συσπάσεις είναι σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η διαφορά των πραγματικών συσπάσεων από τις ψευδείς ωδίνες είναι ότι έχουν τακτικό ρυθμό, (πχ ανά 5 λεπτά με διάρκεια 30 δευτερόλεπτα) γίνονται πιο ισχυρές με το πέρας του χρόνου και δεν υποχωρούν όταν περπατάτε ή ξεκουράζεστε .Οι συσπάσεις αυτές προκαλούν συστολή στο ανώτερο τμήμα της μήτρας με αποτέλεσμα να οδηγούν σε διαστολή του τραχήλου.
Ακόμα και αν δεν είστε σίγουρη για κάποιο από αυτά τα συμπτώματα ένα τηλεφώνημα στον ιατρό η την μαία θα σας λύσει κάθε απορία.
Τα στάδια του τοκετου
Πρώτο στάδιο: Στο πρώτο στάδιο του τοκετού υπάρχουν τρείς φάσεις: η λανθάνουσα φάση, η ενεργός φάση και η μεταβατική φάση.
Κατά την διάρκεια της λανθάνουσας φάσης, που είναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια περίοδο του τοκετού, γίνεται προοδευτικά η εξάλειψη του τραχήλου μέχρι τα 3 με 4 εκατοστά. Οι συσπάσεις είναι σύντομες, σταδιακά δυναμώνουν και γίνονται πιο συχνότερες . Σε αυτό το σημείο μπορεί να εμφανιστεί η βλεννοαιματηρή έκκριση ή να γίνει η ρήξη των υμένων αν δεν έχει ήδη γίνει.
Κατά την ενεργό φάση ο τράχηλος αρχίζει να διαστέλλεται πιο γρήγορα. Οι συσπάσεις γίνονται δυνατότερες και αυξάνονται σε ένταση και συχνότητα. Σε αυτή τη φάση είναι μπορείτε να αλλάζετε θέση για να χαλαρώνουν οι μύες . Η φάση αυτή συνήθως έχει μικρότερη διάρκεια και σύντομα ο τράχηλος θα έχει πλήρη διαστολή.
Κατά την μεταβατική φάση ο τράχηλος αποκτά διαστολή από 8 μέχρι 10 εκατοστά. Οι συσπάσεις είναι πλέον πολύ δυνατές. Σε αυτή την φάση θα νοιώθετε ότι θέλετε να εξωθήσετε. Είναι σημαντικό να ξεκουράζεστε όταν οι συσπάσεις υποχωρούν για να έχετε δύναμη για το επόμενο στάδιο του τοκετού σας.
Δεύτερο στάδιο: Το δεύτερο στάδιο αρχίζει από την πλήρη διαστολή του τραχήλου μέχρι την έξοδο του εμβρύου και συνήθως διαρκεί μία ώρα μέσο ορό. Σε αυτή την φάση θα θέλετε να εξωθήσετε. Είναι σημαντικό να ενημερώνεται τον ιατρό και την μαία σας για το ποτέ φεύγει και έρχεται αυτή η αίσθηση ώστε να σας καθοδηγήσουν σωστά .
Τρίτο στάδιο: Το τρίτο στάδιο αρχίζει από τη γέννηση του εμβρύου και ολοκληρώνεται με την έξοδο του πλακούντα. Ο πλακούντας αποκολλάται από τα τοιχώματα της μήτρας μετά την γέννηση του μωρού και αποβάλλεται. Το στάδιο αυτό διαρκεί περίπου 3 έως 5 λεπτά, αν και η διάρκεια μέχρι 30 λεπτά θεωρείται εντός φυσιολογικών ορίων. Όσο βρίσκεστε σε αυτό το στάδιο θα λάβει χώρα και ο πρώτος μητρικός θηλασμός .
Τέταρτο στάδιο: Το τέταρτο στάδιο διαρκεί περίπου δυο ώρες μετά την αποβολή του πλακούντα . Είναι η περίοδος της ανάνηψης στην οποία μένετε για τον έλεγχο πιθανών επιπλοκών .