Ο τράχηλος είναι το κατώτερο, κυλινδρικό ή κωνικό τμήμα της μήτρας κάτω από τον ισθμό. Είναι ένα όργανο λείου μυός που σχηματίζεται από συνδετικό ιστό, μυϊκό και ελαστικές ίνες. Είναι η μετάβαση μεταξύ της μήτρας και του κόλπου.

Ο τράχηλος της μήτρας παίζει σημαντικό ρόλο στην προστασία της, των σαλπίγγων και των ωοθηκών από μολύνσεις και βακτήρια. Η κύρια λειτουργία είναι η παραγωγή βλέννας, η οποία προστατεύει από τα βακτήρια . Το δεύτερο είναι η σύλληψη, η γέννα και ο τοκετός.

Επειδή είναι ο αυχενικός σωλήνας που επιτρέπει στο σπέρμα να εισέλθει από τον κόλπο στη μήτρα και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αποτρέπει την πρόωρη γέννηση . Δεδομένου ότι αυτό το όργανο βρίσκεται ακριβώς δίπλα στον εξωτερικό χώρο, κινδυνεύει συνεχώς από φλεγμονές, μολύνσεις και άλλα.

Ως εκ τούτου, συνιστάται σε όλες τις γυναίκες να υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις και να αντιμετωπίζουν έγκαιρα τις παθήσεις του τραχήλου της μήτρας.

Το τεστ Παπανικολάου είναι ένα από τα πιο επιτυχημένα εργαστηριακά τεστ που αναπτύχθηκαν τα τελευταία πενήντα χρόνια. Η μη επεμβατική φύση, η απλότητα του επιχρίσματος συν το χαμηλό κόστος είναι το κλειδί για την επιτυχία του. Το ετήσιο τεστ Παπανικολάου μείωσε τις πιθανότητες εμφάνισης διηθητικού καρκινώματος του τραχήλου της μήτρας κατά 95% και μείωσε το ποσοστό θνησιμότητας από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας κατά 70%.

Παγκοσμίως, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας παραμένει ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες και είναι πρώτος σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες. Παρόλο που το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα ήταν η στοχευμένη νόσος, μπορούν να εντοπιστούν άλλες κακοήθειες του τραχήλου της μήτρας, πρόδρομοι του καρκινώματος του τραχήλου της μήτρας και ορισμένα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.

Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας θα πρέπει να ξεκινά τρία χρόνια αφότου οι γυναίκες γίνουν σεξουαλικά ενεργές ή μέχρι την ηλικία των 21 ετών. Η συχνότητα του προσυμπτωματικού ελέγχου ενός συγκεκριμένου ασθενούς θα πρέπει να καθορίζεται από τον ιατρό και τον ασθενή μετά από ενδελεχή εκτίμηση κινδύνου.

Κύριοι Παράγοντες Κινδύνου

  • Έκθεση στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)
  • Πρώιμη ηλικία σεξουαλικής επαφής
  • Πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι
  • Κάπνισμα

Προετοιμασία Ασθενούς

  • Δεν πρέπει να είστε σε έμμηνο ρύση, κλείστε ραντεβού 1-2 εβδομάδες μετά την πρώτη ημέρα της περιόδου.
  • Δεν πρέπει να έχετε πλυθεί ενδοκολπικά με κανένα είδος σαπουνιού.
  • Δεν πρέπει να βρίσκεστε σε θεραπεία με ενδοκολπικές κρέμες ή υπόθετα .
  • Δεν πρέπει να έχετε έρθει σε σεξουαλική επαφή εντός 48 ωρών .

Κυτταρολογία υγρής φάσης

Τα τελευταία χρόνια στη Ελλάδα, χρησιμοποιείται εναλλακτικά από το συμβατικό test Παπανικολάου, η πλέον εξελιγμένη μέθοδος του test Παπ, εγκεκριμένη από το 1996 από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA), η λεγόμενη Κυτταρολογία Υγρής Φάσης. Η ονομασία Thin Prep αφορά εμπορική ονομασία (προϊόν συγκεκριμένης εταιρείας). Η διάγνωση του δείγματος από τον κυτταρολόγο είναι πιο εύκολη και αξιόπιστη.

Η ακρίβεια στη διάγνωση μπορεί να αυξηθεί μέχρι και 25% σε σύγκριση με το συμβατικό test Pap. Σε συνολική ακρίβεια για τη διάγνωση του αποτελέσματος, τα ποσοστά εγκυρότερης διάγνωσης ξεπερνούν το 90%, ένα ποσοστό εξαιρετικά υψηλό. Μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση του ποσοστού του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και στην ευκολότερη διάγνωση & ανίχνευση τραχηλικών αλλοιώσεων.

HPV

Η κατάσταση του HPV είναι ο κύριος παράγοντας στην ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ένας αυξανόμενος αριθμός μελετών για τη νεοπλασία του τραχήλου της μήτρας εμπλέκει τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) στην καρκινογόνο διαδικασία, ίσως ως απαραίτητο παράγοντα αλλά όχι ως μοναδικό παράγοντα.

Πολλοί διαφορετικοί τύποι HPV μολύνουν τον τράχηλο της μήτρας και το πρότυπο των τύπων είναι πολύπλοκο, ακόμη και σε γυναίκες με φυσιολογικό τράχηλο ή κακή ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του τραχήλου της μήτρας. Αν και ορισμένοι τύποι (π.χ. HPV 16-18) είναι ιδιαίτερα πιθανό να σχετίζονται με πιο επιθετικούς τύπους καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, τα αποτελέσματα σχετικά με την προγνωστική αξία συγκεκριμένων τύπων HPV εξακολουθούν να είναι αμφίβολα.

  • Προσβάλλει κυρίως τα ανθρώπινα πλακώδη ή μεταπλαστικά επιθηλιακά κύτταρα
  • Έχουν αναγνωριστεί 130 τύποι του ιού, εκ των οποίων οι 30-40 προσβάλλουν το πρωκτογεννητικό σύστημα
  • 500.000 νέα περιστατικά καρκίνου τραχήλου της μήτρας και 250.000 θάνατοι ετησίως στον κόσμο
  • Τα επιδημιολογικά μοντέλα υπολογίζουν ότι το 2050 τα περιστατικά καρκίνου τραχήλου της μήτρας θα διπλασιασθούν σε 1.000.000 περιστατικά
  • Η νοσηρότητα και η θνητότητα δε μπορούν να μειωθούν περαιτέρω, δεδομένου των περιορισμών της δευτερογενούς πρόληψης
  • Ο ιός HPV έχει συνδεθεί και με καρκίνους εκτός των καρκίνων της γεννητικής χώρας, στην περιοχή της στοματικής κοιλότητας και του στοματοφάρυγγα
  • O ιός HPV υπολογίζεται ότι είναι υπεύθυνος για το 5.2% του συνόλου των καρκίνων παγκοσμίως

Τρόποι Μετάδοσης

  • Επαφή επιθηλίου – ιού
  • Σεξουαλική επαφή
  • Επαφή των γεννητικών βλεννογόνων
  • Χέρια – γεννητικά, στοματο-γεννητικά, πρωκτο-γεννητικά
  • Μη διεισδυτική επαφή
  • Προφυλακτικό: Χαμηλή πιθανότητα μετάδοσης αλλά δεν την εξαλείφει

Πιθανό να κολλήσετε HPV από

  • Κολπική σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό
  • Πρωκτική σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό

Μικρότερη πιθανότητα να κολλήσετε

  • Με κολπική ή πρωκτική επαφή με προφυλακτικό
  • Με στοματογεννητική επαφή
  • Με έντονη τριβή της γεννητικής χώρας με γεννητικά όργανα, μολυσμένα αντικείμενα (sex toys) ή δάχτυλα

Πολύ μικρή πιθανότητα να κολλήσετε

  • Από κοινή χρήση πετσετών

Δεν πρόκειται να κολλήσετε HPV

  • Από το κάθισμα μιας τουαλέτας
  • Από πόμολα, χειρολαβές, βρύσες κ.λπ.
  • Από ένα κατοικίδιο ζώο

HPV και γονιμότητα

Ο HPV επηρεάζει τη γονιμότητα ανδρών και γυναικών. Στους άνδρες προσβάλλει την κεφαλή των σπερματοζωαρίων με αποτέλεσμα την μείωση της κινητικότητας. Επιδρά στο ενδομήτριο, επηρεάζοντας την εμφύτευση της τροφοβλάστης.

Ο ρόλος του HPV στις τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής δεν έχει αποσαφηνιστεί. Μελέτες εμφανίζουν μειωμένα ποσοστά κυήσεων μετά από IUI και IVF σε γυναίκες με HPV σε σχέση με control, ενώ άλλες δε δείχνουν καμία συσχέτιση

Gardasil 9 (9-δύναμο εμβόλιο)

  • Χορηγείται σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας > 9 ετών
  • Προστασία έναντι των τύπων 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 και 58
  • Προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, του αιδοίου, του κόλπου και του πρωκτού
  • Οξυτενή κονδυλώματα
  • Σχήμα 2 ή 3 δόσεων σε κορίτσια και αγόρια ηλικίας από 9 έως 14 ετών
  • Σχήμα 3 δόσεων για γυναίκες και άνδρες ηλικίας 15 ετών και άνω
  • Άδεια κυκλοφορίας στην ΕΕ από τον Ιούνιο/2015